اَلدَّرْسُ الثّالِثُ (درس سوم )

﴿اَلله الّذی یُرْسِلُ الرّیاحَ فَتُثیرُ سَحاباً فَیبسَطُهُ فِی السَّماءِ…﴾     خدایی كه بادها را مى‏ فرستد و ابرى برمى‏ انگیزد و آن را در آسمان مى‏ گستراند.

مَطَرُالسَّمَكِ  ( باران ماهی)

هَل تُصَدِّقُ أنَ ترَی فی یَومٍ مِنَ الْایّامِ أَسماكاً تَتَساقَطُ مِنَ السَّماءِ؟!آیاباورمی کنی که روزی ازروزها ماهی ها را ببینی که ازآسمان می افتند؟

 إنَّ نزُولَ الْمَطَرِوَ الثَّلْجِ مِنَ السَّماءِ شَیءٌ طبَیعیٌّ؛ مسلما بارش باران وبرف از آسمان یک چیز طبیعی است.

 وَلکِٰنْ أ یُمْکِنُ أنَ نرَی مَطرَ السَّمَكِ؟! هَل تظَنُّ أنَ یکَونَ ذٰلِكَ الْمَطَرُ حَقیقَةً وَ لَیسَ فِلْماً خَیالیّاً؟!

واما آیا امکان داردکه باران ماهی را ببینیم؟ آیا گمان می کنی که آن باران حقیقی باشد. وفیلمی خیالی نیست.

حَسَناً فَانْظُرْ إِلَی هٰذِهِ الصُّوَرِ حَتَّی تُصَدِّقَ. خوب پس به این تصاویر نگاه کن تا باور کنی.

اُنظُرْ بِدِقَّةٍ؛ أنتَ تُشاهِدُ سُقوطَ الْاسَماكِ مِنَ السَّماءِ؛ کَأنَّ السَّماءَ تُمْطِرُ أَسماکاً. یُسَمّی النّاسُ هٰذِهِ الظّاهِرَةَ الطَّبیعیَّةَ (مَطَرَ السَّمَكِ)

به دقت نگاه کن.توافتادن ماهی ها را از آسمان می بینی، مثل اینکه آسمان ماهی ها می بارد. مردم این پدیده طبیعی را باران ماهی می نامند .

حَیَّرَتْ هٰذِهِ الظّاهِرَةُ النّاسَ سَنَواتٍ طَویلَةً فَما وَجَدوا لَها جَواباً. یَحْدُثُ (مَطَرُ السَّمَكِ) سَنَویّاً فی جُمهوریَّةِ الْهُندوراس فی أَمِریکَا الْوُسطَی.

این پدیده مردم را سالهای طولانی شگفت زده کرده وبرای آن جوابی نیافتند باران ماهی سالانه در جمهوری هندوراس در امریکای مرکزی اتفاق می افتد.

تَحدُثُ هذِهِ الظّاهِرَةُ مَرَّتَینِ فی السَّنَةِ أَحیاناً. فَیلُاحِظُ النّاسُ غَیمَةً سَوداءَ عَظیمَةً وَ رَعداً وَ بَرقاً وَ ریاحاً قَویَّةً وَ مَطَراً شَدیداً لِمُدَّةِ ساعَتَینِ أَو أَکثَر.

این پدیده گاهی دوبار در سال اتفاق می افتد. ومردم به مدت دوساعت یا بیشتر تکه ابر سیاه بزرگی ورعد وبرق وبادهایی قوی وبارانی شدید را ملاحظه می کنند.

ثُمَّ تصُبِحُ الْارَضُ مَفروشَةً بِالْاسَماكِ، فَیَأخُذُهَا النّاسُ لِطَبخِها وَ تَناوُلِها. حاوَلَ الْعُلَماءُ مَعرِفَةَ سِرِّ تِلْكَ الظّاهِرَةِ الْعَجیبَةِ؛سپس زمین با ماهیها پوشیده می شود، ومردم آنها را برای پختن وخوردنش می برند. دانشمندان برای شناخت راز آن پدیده ی عجیب تلاش کردند.

 فَأَرْسَلوا فَریقاً لِزیارَةِ الْمَکانِ وَالتَّعَرُّفِ عَلَی الْاسَماكِ الَّتی تَتَساقَطُ عَلَی الْاَرضِ بَعدَ هٰذِهِ الْامطارِ الشَّدیدةِ،

وگروهی را برای دیدن محل وشناختن ماهی هایی که بعد از این بارانهای شدید بر زمین می افتند فرستادند.

 فَوَجَدوا أَنَّ جَمیعَ الْاسَماكِ الْمُنتَشِرَةِ عَلَی الْاَرضِ بِحَجمٍ واحِدٍ وَ نَوعٍ واحِدٍ، وَلٰکِنَّ الْغَریبَ فی الْاَمرِ أَنَّ الْاسَماكَ لَیسَتْ مُتَعَلِّقَةً بِالْمیاهِ الْمُجاوِرَةِ

و آنها دریافتند که همه ماهی ها ی پراکنده شده در زمین به یک نوع واندازه هستند واما شگفتی کار آن است که ماهی ها متعلق به آبهای مجاور نیستند.

 بَلْ بِمیاهِ الْمُحیطِ الْاَطْلَسیِّ الَّذی یَبْعُدُ مَسافَةَ مِائَتَی کیلومترٍ عَنْ مَحَلِّ سُقوطِ الْاسَماكِ.

بلکه متعلق به آبهای اقیانوس اطلس هستند که به فاصله ی دویست کیلومتراز محل سقوط ماهی ها دور هستند.

ما هوَ سَبَبُ تَشکیلِ هٰذِهِ الظّاهِرَةِ؟ علت شکل گیری این پدیده چیست؟

یحْدُثُ إعْصارٌ شدیدٌ فَیَسحَبُ الْاسَماكَ إلَی السَّماءِ بِقوَّةٍ وَ یَأخُذُها إِلَی مَکانٍ بَعیدٍ وَ عِندَما یَفقِدُ سُرعَتَهُ تَتَساقَطُ عَلَی الْاَرضِ.

گردباد شدیدی اتفاق می افتد  ماهی ها را با قدرت  به آسمان می کِشد وآنها را به محلی دور می کشانند ووقتی سرعتش را از دست می دهد ماهیها بر روی زمین می افتند.

یحَتفَلُ النّاسُ فی الْهُندوراس بِهٰذَا الْیَومِ سَنَویّاً وَ یُسَمّونَهُ ( مِهرَجانَ مَطَرِ السَّمَكِ ).فَانزلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَكُم.( اَلْبَقَرَة22)مردم هندوراس سالانه این روز را جشن می گیرند وآن را «  جشنواره ی باران ماهی می نامند» و(خداوند) از آسمان آبی را فرو فرستاد و به وسیله ی آن ازمیوه ها رزق وروزی را برای شما خارج کرد.

(إنَّكُم مَسؤولونَ )أَمیرُ الْمُؤمِنینَ عَلی علیه السلام           قطعاً شما مسئول هستید.

کانَتْ سُمَیَّةُ بِانتِظارِ والِدَتِها لِلرُّجوعِ إِلَی الْبَیتِ بَعْدَ انْتِهاءِ الدَّوامِ الْمَدرَسیِّ،

 سمیّه پس از پایان ساعت کارمدرسه برای بازگشت به خانه منتظر مادرش بود.

وَ کانت حجُرُاتُ الْمَدرَسَةِ مُغْلَقَةً، وَ ما بَقِیَ فِی الْمَدرَسَةِ إِ لّا جَمعٌ قَلیلٌ مِن زَمیلاتِها؛

و کلاسهای مدرسه بسته بود، و کسی جز عدّۀ کمی از همکلاسیهایش در مدرسه نبود.

وَ کانَتْ مُدیرَةُ الْمَدرَسَةِ وَ بَعضُ الْمُدَرِّساتِ یَنتَظِرْنَ أنَ تفَرغُ الْمَدرَسَةُ مِنَ الطّالِباتِ.

 و مدیر مدرسه و برخی از معلّمها منتظر بودند که مدرسه از دانش آموزان خالی شود.

عِندَئِذٍ سَمِعَتْ سُمَیةَّ صَوتَ مُکَیِّفِ الْهَواءِ مِنْ إحْدَی الْحُجُراتِ، وَ شاهَدَتِ الْمَصابیحَ مِنَ النَّوافِذِ،

 در این هنگام سمیّه صدای کولر را از یکی از اتاقها شنید، و چراغها را از پنجره ها دید.

فَظَنَّتْ أَنَّ طالِباتِ صَفٍّ آخَرَ فی حِصَّةِ تَقویَةٍ، أَوْ یُمارِسْنَ نَشاطاً حُرّاً؛ وَ عِندَما نَظَرَتْ بِدِقَّةٍ، وَجَدَتِ الْحُجْرَةَ فارِغَةً.

تصوّر کرد که دانش آموزان کلاس دیگر درکلاس درس تقویتی هستند، یا مشغول فعّالیّت آزاد هستند؛ ووقتی با دقّت نگاه کرد، اتاق را خالی یافت.

حاوَلَتْ فَتْحَ الْبابِ، فَوَجَدَتْهُ مُغْلَقاً، فَذَهَبَتْ إلَی مُدیرَةِ الْمَدرَسَةِ، وَ أَخْبَرتْها بِما شاهَدَتْ، فَشَکَرَ تهَا الْمُدیرَةُ، وَ طَلَبَتْ مِن سُمَیَّةَ إِطفاءَ الْمَصابیحِ وَ الْمُکَیِّفِ.

سعی کرد در را باز کند، و آن را بسته یافت و در نتیجه به سوی مدیر رفت و او را از آنچه دیده بود باخبر نمود، مدیر از او تشکّر کرد و از سمیّه درخواست چراغها و کولر را خاموش نماید.

عِندَئِذٍ شاهَدَتِ الْمُدیرَةُ طالِبَةً بِاسْمِ فاطِمَة؛ کانَتْ فاطِمَةُ تَذهَبُ لِإِغلاقِ حَنَفیَّةِ الْماءِ الَّتی کانَتْ مَفتوحَةً قلیلاً.

در این زمان مدیر دانش آموزی به نام فاطمه را دید؛ این دانش آموز برای بستن شیرآبی که کمی باز بود میرفت.

وَ فی صَباحِ الْیَومِ التّالی، شَکَرَتْ مُدیرَةُ الْمَدرَسَةِ فِی ا لِاصْطِفافِ الصَّباحیِّ سُمَیَّةَ وَ فاطِمَةَ لِاهْتِمامِهِما بِالْمَرافِقِ الْعامَّةِ.

و در صبح روز بعد، مدیر مدرسه در صف صبحگاه از سمیّه و فاطمه به خاطر توجّه آنها به تأسیسات عمومی سپاسگزاری کرد.

و فی حِصَّةِ الْعُلومِ ا لِاجْتِماعیَّةِ، قامَتْ رُقَیَّةُ وَ سَأَ لَتِ الْمُدَرِّسَةَ:و در زنگ دانش اجتماعی سمیه برخاست واز معلّم پرسید:

(ماالمَقصودُ بِالْمَرافِقِ الْعامَّةِ الَّتی تَکَلَّمَتِ الْمُدیرَةُ عَنها هذَا الصَّباحَ؟)

 منظور از تأسیسات عمومی ای که خانم مدیر امروز صبح درباره اش صحبت کرد چیست؟

فَأَجابَتْ: (اَلْمَرافِقُ الْعامَّةُ هیَ الْاَماکِنُ الَّتی تَمتَلِکُها الدَّولَةُ، وَ یَنتَفِعُ بِهَا النّاسُ جَمیعاً. إِذا فَهِمْتِ مَعناها، فَاذْکُری لَنا أَمثِلَةً لِلْمَرافِقِ الْعامَّةِ.او جواب داد: تأسیسات عمومی جاهایی است که دولت مالک آن است، و همۀ مردم از آن سود میبرند. اگر (هرگاه) معنایش را فهمیدی برایمان برای تأسیسات عمومی مثالهایی ذکر کن.

أجَابتَ رُقیَةَّ : (المدارِسُ وَ الهَواتفِ العْامَّةُ وَ المستشَفَیاتُ وَ المستوَصَفاتُ وَ المتاحِفُ وَ المکتبَاتُ وَ دَوراتُ المْیاهِ وَ الحدائقِ العامَّةُ وَ الْاشَجارُ علَیَ الرَّصیفِ و أعَمِدَةُ الکْهرَباءِ...)رقیّه پاسخ داد: مدرسه ها، تلفنهای عمومی، بیمارستانها، موزه ها، کتابخانه ها، سرویسهای بهداشتی، درختان کنار پیاده رو وتیرهای برق...

أَجابَتِ الْمُدَرِّسَةُ: (أحسَنْتِ، وَ الحِفاظُ عَلَی هذِهِ الْمَرافِقِ واجِبٌ عَلَی کُلِّ مُواطِنٍ )

خانم مدیر جواب داد: آفرین بر تو و نگهداری از این تأسیسات بر هر هم میهنی واجب است.

سَأَ لَتِ الطّالِباتُ بِتَعَجُّبٍ:( لِمَ وَ کَیفَ؟ ! ذٰلِكَ واجِبُ الدَّولَةِ )

دختران دانش آموز(دانش آموزان) با شگفتی پرسیدند: چرا و چگونه؟! این(آن) وظیفۀ دولت است.

قالَتِ الْمُدَرِّسَةُ:( بَلْ هیَ مَسؤولیَّةٌ مُشتَرکَةٌ، فَسُمَیَّةُ الَّتی قامَتْ بِإِطفاءِ الْمُکَیِّفِ وَ الْمَصابیحِ فی حُجْرَةِ الْمَدرَسَةِ؛

خانم مدیر گفت: البتّه که مسئولیّتی مشترک است، سمیّه که به خاموش کردن کولر و چراغها در کلاس(اتاق)مدرسه اقدام کرد؛

وَ فاطِمَةُ الَّتی أَغْلَقَتْ حَنَفیَّةَ الْماءِ وَ الطّالِبَةُ الَّتی تَدخُلُ مَکتَبَةَ الْمَدرَسَةِ فَتُحافِظُ عَلیَ الْهُدوءِ فیها وَ عَلَی نَظافَةِ الْکُتُبِ وَ تَرتیبِها،

و فاطمه که شیرآب را بست و دانش آموزی که وارد کتابخانه مدرسه میشود وآرامش آن و پاکیزگی کتابها و ترتیب آنها را حفظ میکند؛

وَ تِلْكَ الَّتی تَنصَحُ مَنْ یَرمی النُّفایاتِ فی غَیرِ مَکانِها بِکَلامٍ طَیِّبٍ؛ هٰؤلاءِ یَعمَلْنَ بِواجِباتِهِنَّ کَمُواطِناتٍ یَشْعُرْنَ بِالْمَسؤولیَّةِ.

و آن (دانش آموزی که) کسی را که زباله درغیرجای مناسب می اندازد نصیحت میکند؛ اینها مانند شهروندانی که احساس مسئولیّت میکنند به وظیفۀ شان عمل میکنند.

قامَتْ سُمَیَّةُ وَ قالَتْ:» أَ لَیسَ مِنَ الْمُناسِبِ کِتابَةُ لَوحَةٍ جِداریَّةٍ مَکتوبٍ عَلَیها هذَا الْحَدیثُ الشَّیفُ عَن أَمیرِ الْمُؤمِنینَ عَلی علیه السلام:

إنَّكُم مَسؤولونَ حَتَّی عَنِ الْبِقاعِ وَ الْبَهائِمِ .

سمیّه برخاست و گفت: آیا مناسب نیست که یک تابلوی دیواری نوشته شود که روی آن این حدیث شریف از حضرت علی(ع) نوشته باشد: قطعاً شما مسئول هستید حتّی در مورد زمین ها وچارپایان.

قَبِلَتِ الْمُدَرِّسَةُ وَ قالَتْ:( هذَا الاقِتراحُ حسَنٌ، وَ سَنَتَعاوَنُ جَمیعاً عَلَی الْعَمَلِ بِهذَا الْحَدیثِ.)

خانم مدیر پذیرفت و گفت: این پیشنهاد خوبی است و همگی برای عمل به این حدیث شریف همیاری میکنیم